Son günlerde işletmelerin ve en çok da çalışanların kafasını karıştıran Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) , bir başka adıyla BES’e otomatik katılım sürecinin nasıl işleyeceği konusunda yasa tasarısı ve kanunun gündeme gelmesinden yana bir çok yorum yapıldı.
Sosyal Güvenlik Reformu içerisinde , emeklilik programlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalarına başlanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ilk olarak 1999 yılında kurulan ‘’Bireysel Emeklilik Komisyonu’’ çalışmaları ile başlayıp bugüne kadar geldi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 28 Mart 2001 tarihinde kabul edilen ve 7 Nisan 2001 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kanun, yayımlanmasının ardından 6 ay gibi uzun bir süre sonra, 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girdi.
Geçmişten günümüze gönüllü tasarrufları düzenleme olarak başlatılan ve devlet katkıları ile desteklenen BES, 2017 itibari ile artık Otomatik katılım ile hayatımızda ki varlığını sürdürmeye devam edecek.
Otomatik (Zorunlu) Bireysel Emeklilik Nedir ?
Zorunlu BES kısaca işverenin çalışan adına Bireysel Emeklilik Sistemi için zorunlu bir kesinti yapmasıdır.
Otomatik BES Ne Zaman Başlayacak?
Sisteme ilk giriş 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacak ve kademeli olarak ilerleyecek.
Otomatik BES gerçekten zorunlu mu?
Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde bulunan iki ay içerisinde cayma hakkından dolayı tamamen zorunlu sayılmaz.
Şirketler İçin Belli Bir Çalışan Sayısı Sınırlaması Var Mıdır ?
Düzenlemeye göre kademeli geçiş sistemi dahilinde ilk olarak 1 Ocak 2017 tarihinde 1000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör firmaları zorunlu BES’e katılacak.
Memurlar, genel ve özel bütçeli idareler ve 250 ile 1000 arası çalışanı olan özel sektör firmaları 1 Nisan 2017 tarihinde sisteme katılacak.
100-249 çalışanı olan özel sektör, mahalli idareler, belediyeler ve KİT’ler ise 1 Ocak 2018’den itibaren sisteme katılım sağlayacak.
Kademeli Geçişin son aşamasında ise 5-9 arası çalışanı olanlar 1 Ocak 2019’dan itibaren sisteme giriş yapacak.
Otomatik (Zorunlu) BES Kimleri Kapsayacak?
45 yaşını doldurmamış 4/A ve 4C kapsamında çalışan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaş’larını kapsayacak.
Çalışan Emeklilik Planına Nasıl Dahil Edilecek?
İşveren,çalışanını ancak otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda Müsteşarlığın uygun gördüğü bir şirketin sunacağı emeklilik planına dahil edebilir.
Zorunlu BES’e dahil olan çalışan ne zaman emekli olabilecek ?
Otomatik katılım şartları BES’in içerdiği şartlar geçerli sayılıyor. Sistem içinde 10 yıl boyunca kalan bir kişi 56 yaş koşulu sağlayan emekliliğe hak kazanıyor. Bu durumda hem kendi sistemindeki birikimlerini, getirilerini ve devletin yaptığı katkıları alabiliyor.
Çalışan Katkı Payı, Bir Başka Deyişle Çalışan Ne Kadar Prim Ödeyecek ?
Çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde üçüne karşılık gelen tutardır.
Çalışan Katkı Payı Kesintisi Ne Zaman İşverence Emeklilik Şirketine Ödenecektir ?
Bu tutar, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü, bu Kanun hükümleri uyarınca işveren tarafından anlaşma yaptığı özel emeklilik şirketine aktarılır. İşveren bu madde uyarınca katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın 5 inci maddedeki hesaplama yöntemi uyarınca varsa birikiminde oluşan parasal kaybından sorumludur.
Çalışan Daha Yüksek Tutarda Kesinti Yapmasını Talep Edebilir Mi?
Çalışan katkı payı, çalışanın prime esas kazancının yüzde 3’üne karşılık gelen tutar kadar ödeme yapar. Bu oranı 2 katına kadar artırmaya, yüzde 1’e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Otomatik BES Sistemine Katılmak İstemiyorum Ne yapacağım?
Otomatik BES’e katılımın bildiriminden itibaren çalışan iki ay içerisinde sözleşmeden cayabilecek.
Otomatik BES için Cayma Hakkımı Kullanmadım Ne kadar Destek alacağım?
Çalışan Otomatik BES için cayma hakkını kullanmadığı takdirde bir kereye mahsus 1.000 TL’lik devlet katkısından yararlanabilecek.
Ne Kadar Birikimim Olacak ?
Cayma halinde ödenen katkı payları ne olacak ?
Cayma durumunda ödenen katkı payları 10 iş günü içerisinde çalışana iade edilir.
Çalışanın İş Yerinin Değişmesi Halinde Ödemeler Nasıl Olacak ?
Sisteme dahil olan çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aynen aktarılır.
Yeni İşyerinin Emeklilik Sistemine Zorunluluğu Olmaması Durumunda Ne Olacak ?
Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması hâlinde çalışan talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilir, talep etmezse otomatik BES kapsamındaki emeklilik sözleşmesi sonlandırılır. Çalışan bu yöndeki talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmekle hükümlüdür.
Sistemden Çıkacağım Devlet Katkısını Alabiliyor muyum?
İlk 3 yıl içerisinde sistemden çıkmanız durumunda devlet katkısını almanız mümkün olmuyor.
Mevcut BES iptal ettirilip Otomatik BES’e geçilebilir mi?
Böyle bir şey maalesef mümkün değil.
Ödemelerle ilgili sorumluluk kimde olacak?
Ödemelerle ilgili tüm sorumluluk işverende olacak tahsilat, takip sorumluluğu gibi, işverenin kanun kapsamında ki hükümlülüklerini içeren her ihlali için ayrıca 100 TL idari para cezası kesilecek.
KurumSoft Ekibi